نشانه شناسی هنر قاجار در خانه های شیراز (در هنر کاشی نگاری)

چنان که از عنوان رساله حاضر بر می آید، کاشی نگاره ها و تصاویر موجود در کاشی کاری خانه های دوره ی قاجار شهر شیراز به لحاظ نظام نشانه ای تصویری با ادراک زیبایی شناسانه بررسی شده است. در این رساله کاشی ها از نظر ماهوی- تکنیک و شیوه های ساخت و اجرای نقوش و نحوه ی رنگ آمیزی- و از نظر کاربری و پیوندی که با ادبیات (نظام نشانه ای کلامی) دارد در حوزه ی هنر عصر قاجار مورد بحث قرار گرفته است. بسترهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که تعیین کننده ی ویژگی های نقوش آراینده ی ابنیه ی دوره ی قاجار از جمله دیواره نگاره ها و کاشی نگاره ها می باشد و نیز ویژگی های شاخص نقاشی قاجار- که خود از عوامل عمده ی تعیین گر خصوصیات تصویری تزیینات بناهاست- عنوان شده و سپس نقوش موجود در کاشی کاری ها به لحاظ موضوعی طبقه بندی شده است. تعاریف اصلی نشانه شناسی و زیبایی شناسی که شاکله بدنه ی اصلی رساله می باشد ارائه شده، سپس رویکردی نشانه شناسانه و زیباشناسانه به نقاشی، شمایل نگاری و کاشی نگاری دوره ی قاجار که بیان تصویری خاص فرهنگ و هنر این دوره را تشکیل داده اند، به وسیله ی تحلیل شکل و قالب، فرم و کادر، موضوع و محتوا، ساختار و ترکیب بندی و رنگ، در تزیین ، تبیین شده است. پس از آن به خوانش کاشی نگاره ها در خانه های قاجاری شیراز به صورت موردی و بررسی و تحلیل و تفسیر نقوش و آرایه ها، پرداخته شده است. یعنی نقشمایه ها از دیدگاه ساختار و ترکیب بندی، رنگ بندی ها و عناصر تزیین گر و همچنین از منظر محتوا و موضوع تحلیل شده اند.